نوسازی بدون پیوست های اجتماعی آسیب زاست - وبگردی طفره

به گزارش وبگردی طفره، زینب زینال زاده ـ خبرنگار: نوسازی بافت های فرسوده، طرحی است که سال ها پیش آهنگش نواخته شد و مدیران شهری از یک دستورالعمل و به اصطلاح یک نسخه تجویز شده پیروی کردند و در محله ها اجرا شد.

خانه های قدیمی یک، 2 و 3 طبقه با حیاط های بزرگ تخریب شدند و مجتمع های چند واحدی به جای آنها قد کشیدند. صد البته که این طرح بدون توجه به وضعیت فرهنگی، اجتماعی و بافت جمعیتی، انجام شد و آسیب هایی به همراه داشت. نخستین بار سیدمحمد موسوی، مدیرکل سابق ساختمان و معماری شهرداری تهران، موضوع ناموفق بودن طرح نوسازی بافت های فرسوده را بیان کرد و گفت: بافت جمعیتی و تراکمی محله های تهران متفاوت است و نباید برای همه مناطق نسخه واحدی تجویز می شد. در این گزارش او درباره آسیب های نوسازی و اجرای طرح بازآفرینی به جای نوسازی، شرح بیشتری می دهد.

براساس تعریف شورای عالی شهرسازی، ریزدانگی، نفوذناپذیری و ناپایداری، مؤلفه و ملاک تشخیص بافت های فرسوده از غیرفرسوده است. سیدمحمد موسوی براساس این مشخصات می گوید: این تعریف مبنای بسیاری از مطالعات و تصمیمات در برنامه ریزی و طراحی شهر بوده است اما شکل، ساختار و ویژگی های بافت های فرسوده و البته آسیب ها و نقاط قوت و ضعف در محله ها و مناطق و حتی کوچه ها متفاوت است و باید مؤلفه های اجتماعی و مالی به آن اضافه گردد. او با تجویز نسخه واحد در نوسازی بافت های فرسوده همه مناطق مخالف است و می گوید: محله های تهران هریک ویژگی های خاص، نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدهای متفاوتی دارند. بنابراین نمی توان نسخه واحد برای شناسایی بافت فرسوده و نوسازی آنها تجویز کرد. متأسفانه در سال های اخیر با همین نسخه واحد و تخریب همه بافت های فرسوده و نوسازی بدون پیوستهای اجتماعی محله، آسیب هایی به مناطق زده است که نمونه آن در محله های هرندی، شوش و سیروس دیده می گردد.

• بهسازی بهترین روش

  به گفته موسوی، اگر در جریان نوسازی به زیرساخت های موجود توجه نگردد، آسیب ها دوچندان می شوند و ممکن است بافت های سالم نیز دستخوش تغییرات شوند. مدیرکل سابق ساختمان و معماری شهرداری تهران می گوید: مهاجرت و کوچ جمعیت بومی، ایجاد ناهمگونی در حجم و نمای ساختمان ها و ایجاد فضاهای بی دفاع شهری در اثر عقب نشینی املاک نوسازی شده، همسایگی و همنشینی شهروندان با فرهنگ ها و نگرش ها و قومیت های مختلف، عمده ترین آسیب های اجتماعی هستند که این روزها شهروندان و محله ها در بافت های نوسازی شده با آنها دست به گریبانند. او از واژه بازآفرینی و بهسازی به جای نوسازی استفاده می نماید و می گوید: تخریب و نوسازی مانند جراحی کردن است. وقتی دست به جراحی می زنیم و شکاف ایجاد می کنیم و برای رسیدن به عضو آسیبدیده بی تردید صدمه هایی به اندام های دیگر می زنیم. در شهر هم وقتی به سمت تخریب و بازسازی می رویم این اقدامات آسیب هایی ایجاد می نماید. بنابراین بازآفرینی و بهسازی بافت های قدیمی بهترین گزینه است که حداقل از هجوم جمعیت ناهنجار جلوگیری می نماید.

• نظام قطعه بندی

  در گذشته وسعت شهر تهران بسیار محدود بود و الگوی حرکتی شهروندان در شهر، بر مبنای حرکت پیاده یا با وسایل حرکتی اولیه بود و خبری از ترافیک نبود. به همین دلیل معابر براساس احتیاج روزگار قدیم تعریف شده است. در گذر زمان رشد شهرنشینی و تغییر سبک زندگی مشکلاتی را به کلانشهر تهران وارد نموده است که دیگر معابر جوابگوی این حجم تردد و تراکم جمعیت نیست. موسوی می گوید: توسعه غیراصولی در بعضی از مناطق مانند محله سیروس منطقه 12، که کم عرض بودن معابر رفت وآمد را برای سواره روها و عابران پیاده و حتی خودروهای امدادی، مشکل نموده است که برای برطرف این معضل احتیاج به تعریض گذر است که این کار باید با مطالعه و نظام قطعه بندی انجام گردد.