اسب همواره حیوان نجیبی نیست! - وبگردی طفره

به گزارش وبگردی طفره، یکی از مهم ترین موضوعات مطرح در گردشگری نحوه صحیح روبرو شدن با حیوانات وحشی و اهلی است . در خصوص حیوانات وحشی این امر به معنی حفظ فاصله امن با حیوانات برای پیشگیری از خطر گازگرفتگی و عدم دخالت در چرخه طبیعی حیات آنها است.

به گزارش وبگردی طفره، موازین و چارچوب های مواجهه با حیوانات وحشی به علت خطراتی که از سوی آنها متوجه انسان است معمولا به خوبی رعایت می گردد اما این موضوع در خصوص حیوانات اهلی صدق نمی نماید و همین امر می تواند مخاطرات فراوانی برای انسان ها خصوصا گردشگرانی که به دامان طبیعت می روند، ایجاد کند.ماجرایی که در ادامه می خوانید شرح یکی از این مخاطرات است.

نیمه دوم آبان ماه امسال، نگارنده به همراه دو نفر از دوستان به قصد گردش راهی منطقه ها حومه نطنز شدیم. بعد از مدتی گشت و گذار به کاروانسرای کوهاب رسیدیم. این کاروانسرای تاریخی در شمال غربی شهر نطنز واقع شده و بنای اصلی آن از دوران صفوی به یادگار مانده است. کاروانسرای کوهاب از سال 1355 در لیست آثار ملی به ثبت رسیده و در سال 1355 به بخش خصوصی واگذار شده است. کار بازسازی این کاروانسرای زیبا از سوی بخش ادامه دارد و این بنا بعد از تکمیل بازسازی و بازسازی قطعا به یکی از جاذبه های اصلی نطنز تبدیل می گردد. در کنار این بنا کالسکه ای وجود داشت که نشان می داد بهره برداران بخش خصوصی کاروانسرا، برای تفریح گردشگران، گشت با کالسکه اسبی را نیز جزو برنامه های خود قرار داده اند. پشت دیوار کاروانسرا محوطه ای به چشم می خورد که به وسیله حصار چوبی محصور شده بود و اسبی در آن در حال علوفه خوردن بود. این چشم انداز زیبا، ما را وسوسه کرد عکسی در کنار این محوطه به یادگار بیندازیم.

اسب که آرام به نظر می رسید با تماشا ما به حصار چوبی نزدیک شد که ما این حرکت اسب را محبت آمیز تلقی کردیم! غافل از این که خطر گازگرفتگی به وسیله اسب در کمین ما است. من در فاصله حدود نیم متری حصار (رو به دوربین و نیم رخ نسبت به اسب) قرار گرفتم و دوستی که دوربین عکاسی را در دست داشت در حال قاب بندی برای گرفتن عکس بود که اسب ناگهان هجوم آورد و بین سینه و استخوان ترقوه ام را گاز گرفت!

با وجودی که ناخودآگاه بدنم را عقب کشیدم ولی شدت گاز گرفتگی به حدی بود که احساس کردم آن قسمت از بدنم همزمان با چند انبردست فشرده می گردد و هر آن ممکن است گوشت از استخوان جدا گردد. شانس یارم بود و دندان های اسب روی بلوزی که تنم بود سُر خورد و فقط چند میلیمتر در گوشت تنم فرو رفت با این حال درد شدیدی که داشتم و خراشیدگی و خون مردگی جای گازگرفتن اسب نشان می داد، آسیب زیادی دیده ام. نکته جالب توجه این که لحظه گاز گرفتن اسب به وسیله دوست عکاس ما ثبت شده بود. این حرکت اسب برای ما بسیار عجیب و غیرمترقبه بود. شاید جا داشت با احتیاط بیشتری رفتار می کردیم و از اسب بیشتر فاصله می گرفتیم ولی برداشت ما این بود که اسب همواره حیوان نجیبی است! متاسفانه فردی در آن حوالی نبود که در خصوص خطر این اسب هشدار بدهدد و هیچ تابلویی هم که در خصوص خطر گاز گرفتگی این اسب هشدار دهد، دیده نمی شد.

شرایط نامطلوب سرویس دهی به سانحه دیدگان حیوانات در نطنز

آنچه در ادامه این ماجرا پیش آمد، شرایط نامطلوب سرویس دهی بیمارستان های نطنز به افرادی که دچار چنین سوانحی شوند را به نمایش می گذارد. بیمارستان خاتم الانبیا نطنز تنها مرکز درمانی در این شهر بود که خدمات واکسن هاری و کزاز را ارائه می داد اما شخصی که مسئول این خدمت بود در محل کار خود حضور نداشت. مسئول پذیرش بیمارستان اعلام نمود که به علت تعطیلی رسمی، این فرد در بیمارستان نیست ولی آماده به خدمت است و با یک تماس به محل کار می آید. این تماس برقرار شد ولی بجای فرد مورد نظر همسرشان جوابگوی تلفن همراه ایشان بود و با وجود تاکید مسئول اورژانس بیمارستان خاتم الانبیا به لزوم حضور فوری وی در محل کار، بعد از 3 ساعت معطلی، حتی تبادل نظری تلفنی با این فرد میسر نشد! به ناچار از نطنز به کاشان رفتیم. در کاشان هم آمپول کزاز به سختی و بعد از مراجعه به چند داروخانه پیدا شد. به علاوه، مسئول تزریق واکسن هاری در شهر کاشان هم چندان به پروتکل های درمانی استاندارد کشور آشنا نبود چرا که وقتی برای ادامه روند درمان به انستیتوپاستور تهران مراجعه کردم، مسئولان انستیتو پاستور تهران، تزریق واکسن هاری و کزاز در کاشان را خارج از پروتکل درمانی رایج کشور دانستند و ضمن تماس تلفنی با مسئول تزریق واکسن های مربوطه در کاشان و انتقاد از عدم رعایت پروتکل درمانی به وسیله ایشان، چرخه درمانی را از ابتدا شروع کردند.

واکسن هاری 5 نوبت تزریق می گردد

یک دامپزشک در خصوص بیماری هاری به وبگردی طفره شرح می دهد: هاری یکی از کشنده ترین بیماری های مشترک بین انسان و حیوانات است که هم حیوانات وحشی و هم حیوانات اهلی خصوصا گوشت خواران را مبتلا می نماید. این بیماری معمولا به وسیله گازگرفتگی - و گاهی به وسیله پنجه کشیدن - از حیوانات به انسان منتقل می گردد و اگر مراحل درمان به موقع انجام نگردد در صورت ابتلا تقریبا در تمام موارد منجر به فوت انسان می گردد. دکتر منصور خالدی در شرح اقدامات لازم بعد از گازگرفتگی یا خراشیدگی با پنجه حیوانات برای پیشگیری از ابتلا به هاری، گفت: بعد از گازگرفتگی شستشوی عمیق زخم با آب و صابون با کمترین فاصله از زمان گزش باید انجام گردد و بعد از آن باید محل زخم به خوبی از به جای مانده کف صابون تمیز گردد. در ادامه نیز باید محل زخم با الکل 70 درصد یا بتادین و یا دیگر محلول های ضد عفونی کننده شستشو گردد اما محل زخم - به علت بی هوازی بودن ویروس هاری - نباید پانسمان گردد. بعد از انجام این مراحل نوبت تزریق واکسن هاری است. واکسن هاری طبق پروتکل رایج کنونی در ایران در 5 نوبت - در روز گازگزفتگی ، 3 روز بعد از گازگرفتگی، 7 روز بعد از گازگرفتگی ، 14روز بعد از گازگرفتگی و نهایتا 30 بعد از گازگرفتگی- به صورت عضلانی و در عضله دلتوئید بازو تلقیح می گردد. لازم به تذکر است که واکسن هاری برخلاف بعضی واکسن ها - همانند کزاز که تزریق آن مصونیت 10 ساله ایجاد می نماید - در برابر گازگرفتگی بعدی مصونیتی ایجاد نمی نماید و در صورت گازگرفتگی مجدد، احتیاج به تکرار دوره(5 نوبت) واکسن هاری است.

پیش بینی رفتار اسب از روی حالت های ظاهری

یک پرورش دهنده اسب نیز در تبادل نظر با خبرنگار وبگردی طفره با بیان این که نزدیک شدن اسب به انسان را نمی توان همواره محبت آمیز تلقی کرد، گفت: اسب حیوان بسیار باهوشی است و رفتارهای اسب با انسان در اغلب موارد - و در صورتی که این حیوان بیماری خاصی نداشته باشد - از روی شناختی است که این حیوان نسبت به انسان کسب می نماید. عباس جلالی اضافه کرد: یک فرد حرفه ای از روی حالت های ظاهری اسب می تواند رفتار بعدی این حیوان را پیش بینی کند. آنالیز عکس های ثبت شده از این واقعه نشان می دهد لحظاتی قبل از هجوم و گاز گرفتگی اسب مذکور، گوش های این حیوان خوابیده و حالت تهاجمی داشته است. در ضمن عضلات فک اسب هم در عکسی که لحظاتی قبل از گاز گرفتگی برداشته شده به حالت منقبض درآمده و یک فرد حرفه ای در این لحظه با یک نگاه به اسب در می یابد که حیوان با گوش های خوابیده و فک منقبض، آماده حمله است و باید از حیوان فاصله گرفت. وی در خاتمه با یادآوری این که گردشگران باید در مواجهه با حیوانات اهلی دانش و آگاهی لازم را از نحوه رفتارهای تهاجمی این حیوانات داشته باشند، توضیح داد: اسب معمولا حیوان آرامی است ولی این اصلا بدان معنی نیست که اسب همواره حیوان نجیبی است چرا که این حیوان ممکن است به دلایل مختلف از جمله بیماری هاری یا مورد خشونت قرار گرفتن و موارد دیگر، خطرناک باشد و در صورتی که گردشگران بدون توجه و آگاهی به این حیوان نزدیک شوند، خطر فراوانی را به جان خریده اند.